November 4, 2000
Het snel ‘domesticeren’ van een nieuw gewas is geen
sinecure. Dat blijkt uit het proefschrift waarop Lysbeth Hof op
6 november 2000 is gepromoveerd aan Wageningen Universiteit. Hof
slaagde erin om de perspectieven duidelijk te maken van de
veredeling op bepaalde belangrijke eigenschappen van de
bekergoudsbloem. Zo schat ze op basis van haar resultaten in,
dat het oliegehalte van de zaden tot meer dan 30% verhoogd kan
worden. Voor het ontwikkelen van een kant en klaar gewas bleek
wel meer nodig dan de 7 jaar die ze er aan kon besteden, maar
volgens Hof ‘..is er nog heel wat uit te halen".
Hof is de eerste, die de ‘domesticatie’ van
bekergoudsbloem, een nieuwe oliegewas, theoretisch en praktisch
uitgebreid ter hand heeft genomen. Via deze domesticatie
trachtte ze om van een min of meer wilde plantensoort, een
bruikbaar cultuurgewas te maken. Ze toonde in haar onderzoek aan
dat het zeker mogelijk is om in de bekergoudsbloem vooruitgang
te boeken bij verschillende belangrijke gewaseigenschappen zoals
oliegehalte en bloeikarakteristieken.
Hof liep bij haar onderzoek ook tegen problemen op. Zo bleek
het nauwelijks mogelijk om op ‘vastzadigheid’ te selecteren.
De bekergoudsbloem laat veel van haar zaden te makkelijk vallen,
waardoor in de praktijk grote oogstverliezen optreden. Hof
ontdekte geen types die ál hun zaden tot de oogst vasthouden,
iets wat eenvoudig is waar te nemen . Het bleek niet mogelijk te
zijn om goed te meten in welke mate planten hun zaden
vasthouden. Het selecteren van planten die hun zaad beter
vasthouden is daardoor praktisch niet uitvoerbaar.
Hof onderzocht juist de bekergoudsbloem vanwege de
samenstelling van de olie die uit de zaden geperst kan worden.
Deze unieke olie kan mogelijk als grondstof dienen voor diverse
industriële producten, zoals smeermiddelen, schuimplastics en
geur- en smaakstoffen. Daarnaast kan het gewas een welkome
aanvulling zijn op het beperkte aantal commercieel interessante
landbouwgewassen die akkerbouwers tot hun beschikking hebben.
Het promotieonderzoek van Hof is medegefinancierd door de
Europese Unie