Prijsverlaging van biologische producten leidt tot meer omzet, maar er is meer nodig om het aankoopgedrag van consumenten te beïnvloeden. De prijs is niet allesbepalend. Dat is in het kort de conclusie van het prijsexperiment biologische producten dat afgelopen zomer in de supermarkten van tien plaatsen is gehouden. Minister Veerman heeft vandaag het eindrapport van het LEI in ontvangst genomen.

Uit de enquêtes blijkt dat consumenten biologische producten kopen omdat zij het 'lekker' of 'gezond' vinden, of omdat zij het met een hoge kwaliteit beoordelen. Consumenten waarderen biologische producten vanwege de positieve milieuaspecten, maar in het eigen koopgedrag speelt dat een ondergeschikte rol. Consumenten zeggen bereid te zijn om tussen de 20 en 25% meer te betalen voor biologische producten.

In het prijsexperiment werden de prijzen van biologische producten in de supermarkten in tien plaatsen substantieel verlaagd; afhankelijk van het product tussen de 5% en 40%. De effecten van de prijsverlagingen op de omzet waren voor elk product anders. Een prijsverlaging van bijvoorbeeld 10% leidt tot een afzetstijging van 10 tot 20%. Aan sommige producten zoals melk, champignons, aardappelen, varkensvlees en rijst lijkt een 'plafond' te zitten: bij een steeds verdergaande prijsdaling weegt op een gegeven moment de afzetgroei niet op tegen de prijsdaling, waardoor de omzet gaat dalen. Bij eieren, rundergehakt en muesli geldt dat de prijsverlagingen blijven leiden tot extra afzet én omzet.

Minister Veerman is blij met de resultaten van dit onderzoek: 'Het is op zich logisch dat bij prijsverlaging mensen meer producten kopen, maar het onderzoek laat ook zien dat andere factoren evenzeer of misschien wel van grotere invloed zijn op het koopgedrag.' Dat kan dan bijvoorbeeld gaan om zichtbaarheid in het schap, productpresentatie.

Het ministerie van LNV werkt met het bedrijfsleven - van boer tot supermarkt - samen in het 'Convenant Marktontwikkeling Biologische Landbouw' om de omzet van biologische producten te vergroten. Ook maatschappelijke organisaties doen mee door hun leden aan te sporen om meer biologische producten te kopen. Er zijn bij het bedrijfsleven vele initiatieven in uitvoering om de meerwaarde van biologische producten te onderbouwen én te communiceren. Prijsverlaging is volgens de Task Force een instrument dat versterkend kán werken maar dan moeten de bijbehorende kosten wel in verhouding staan tot de opbrengst: afzet én omzet én behoud van kwaliteit. Prijsverlaging moet daarom worden afgewogen ten opzichte van de effecten van andere instrumenten, zoals een effectievere marketing van biologische producten.

Structurele verlaging van de prijzen door de overheid is zeer lastig, ook in verband met Europese regels. Bovendien heeft prijssteun een beperkt effect. Staatssteun zou overigens maar deels de Nederlandse biologische productie stimuleren omdat veel biologische producten in het buitenland worden geproduceerd. 'Het is aan mijn opvolger, maar mijn conclusie is dat prijssteun bijna altijd marktverstorend werkt', zei minister Veerman. Om de biologische sector verder te stimuleren kan het werk van de task-force als goed voorbeeld worden genomen. 'Ik zie in dit onderzoek een bewijs dat we op de goede weg zijn. Want samen met partijen in de markt richten we ons op het stimuleren van de vraag en zoeken naar wegen om het prijsverschil tussen biologisch en gangbaar te verlagen.'

Bijlagen
Een biologisch prijsexperiment: Grenzen in zicht?